De afgelopen weken heeft de overheid veel maatregelen getroffen tegen de verspreiding van het coronavirus (SARS-CoV-19) binnen Nederland. Het huidige maatregelenpakket is gepresenteerd op 23 maart 2020. Wat zijn de nieuwe maatregelen, hoe zit dit juridisch en wat gebeurt er bij niet-naleving? Nu de eerste noodverordeningen naar aanleiding van de aanvullende maatregelen d.d. 23 maart 2020 worden gepubliceerd, kunnen wij dit toelichten.
Juridisch gezien hebben de voorzitters (hierna: “Voorzitters”) van de veiligheidsregio’s nieuwe verboden afgekondigd. Dit hebben zij gedaan door nieuwe noodverordeningen vast te stellen. De minister voor Medische Zorg en Sport en de minister van Justitie en Veiligheid hebben de Voorzitters een zogenoemde “aanwijzing” gegeven op 24 maart 2020 om de noodverordening vast te stellen. Deze noodverordeningen kunnen onderling per regio op details verschillen. Met andere woorden, per veiligheidsregio kunnen de regels net iets anders in elkaar steken en dit kan verschillende gevolgen hebben voor de praktijk.
De verboden die onder de nieuwe noodverordening vallen, hebben wij hieronder grotendeels opgesomd:
Hierop gelden wel veel uitzonderingen en verschillende einddata (28 april 2020 tot en met 1 juni 2020), dus win altijd advies in over uw concrete situatie.
Wij krijgen met enige regelmaat de vraag of het is toegestaan om onderhoud te plegen aan een sportaccommodatie of sportveld. Per veiligheidsregio verschilt het óf dit is toegestaan, in welke máte dit is toegestaan en onder welke omstandigheden. Daarom is er geen eenduidig antwoord op deze vraag te geven. Het uitgangspunt is daarom om met de Voorzitter af te stemmen of de gewenste werkzaamheden mogen worden uitgevoerd en met inachtneming van welke maatregelen.
Deze verboden zijn niet vrijblijvend. Het uitgangspunt is dat zowel bestuursrechtelijk als strafrechtelijk kan worden opgetreden bij overtreding van de noodverordening.
De Voorzitters laten toezichthouders, boa’s, politieambtenaren en militairen van de Koninklijke Marechaussee handhaven door middel van het opleggen van bestuursdwang of een dwangsom. Daarnaast vindt strafrechtelijke handhaving van de openbare orde plaats onder aansturing van de Voorzitters. Deze sancties kunnen oplopen tot drie maanden hechtenis of een boete van € 4.350.
Momenteel is de Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid (hierna: “Spoedwet”) in de maak, die de bevoegdheid van de Voorzitters verder formaliseert. Op grond van de Wet veiligheidsregio’s nemen de Voorzitters bepaalde bevoegdheden van de burgemeester over ter bestrijding van (het ontstaan van) rampen en crisissen die het gemeentelijke niveau overstijgen. In de Spoedwet is nu formeel opgenomen dat de Voorzitter ook bevoegd is tot opleggen van een last onder bestuursdwang voor zover die last dient tot handhaving van regels die hij in verband met die toepassing uitvoert. In de meeste gevallen zullen die ‘regels’ de noodverordening zijn die in de veiligheidsregio van de Voorzitter geldt. Deze bevoegdheid wordt gekoppeld aan het overnemen van de andere bevoegdheden van de burgemeester. Deze formele koppeling ontbrak in de noodverordeningen. Wel bracht een redelijke wetsuitleg mee dat de Voorzitter in de praktijk al bevoegd was.
Neemt u gerust contact met ons op, indien u advies wilt over het voorkomen van een overtreding van de noodverordening of indien u wordt geconfronteerd met handhaving.