M&A: De aandeelhoudersovereenkomst

Marxman Advocaten beschikt over een team specialisten op het gebied van M&A. Berthe Schellinger,  Pieter Verloop en Dennis Kok houden zich dagelijks bezig met deze praktijk! Omdat zij graag hun kennis delen, verschijnt er iedere twee weken een blog op onze website over dit onderwerp. Vorige keer bespraken we de koopovereenkomst. Deze week een blog over de aandeelhoudersovereenkomst.

Aandeelhouders van een vennootschap willen veelal onderling afspraken maken. In eerste instantie gebeurt dat in de statuten. Naast de statuten wordt vaak ook een overeenkomst opgesteld.

Wat is een aandeelhoudersovereenkomst?

Ook wel ‘shareholdersagremeent’ of kortweg ‘SHA’ wordt gebruikt om afspraken te maken tussen aandeelhouders over de inrichting en doelstelling van de onderneming. Ook regelt de overeenkomst de verhoudingen en afspraken tussen aandeelhouders onderling. Daarnaast wordt er voorzien in afspraken om conflicten en onduidelijkheden achteraf te voorkomen.

Wat wordt in de aandeelhoudersovereenkomst geregeld?

Net als iedere andere overeenkomst staat het partijen vrij om op te nemen en weg te laten wat zij willen. Het is aan te raden in elk geval na te denken over de volgende bepalingen:

• Totstandkoming van besluiten, stemvereisten (gewone of bijzondere meerderheid) en goedkeuring van bepaalde (bestuurs)besluiten
• Afspraken over de bedrijfsvoering van de onderneming en informatierechten voor de aandeelhouders
• Dividendbeleid
• Bijzondere aanbiedingsplichten en een tag- of drag-along regeling: dit houdt in dat bij de verkoop van aandelen door een aandeelhouder andere aandeelhouders ook tegen deze prijs mogen of moeten (mee)verkopen
• Een geheimhoudings-, relatie- en non-concurrentiebeding
• Een regeling hoe om te gaan met geschillen tussen de aandeelhouders
• De duur en wijze van beëindiging van de aandeelhoudersovereenkomst

Waarom een aandeelhoudersovereenkomst nodig ten opzichte van statuten?

In een vennootschap regelen de statuten de fundamentele zaken. Denk dan aan benoeming van bestuurders, eisen aan het aandeelhouderschap en regels voor het overdragen van aandelen. De aandeelhoudersovereenkomst kan naast de statuten gesloten worden. Dat heeft de volgende voordelen.

• Vertrouwelijkheid. Statuten zijn wettelijk verplicht en dienen te worden gepubliceerd bij de Kamer van Koophandel. Iedereen kan deze afspraken inzien. De aandeelhoudersovereenkomst kent deze verplichting niet. Alleen zij die partij zijn bij de overeenkomst hebben inzicht in de gemaakte afspraken.
• Flexibiliteit. Aanpassing van de statuten is veel werk. Eerst moet de AVA daartoe besloten, vervolgens dient de notaris de wijzigingen door te voeren en moeten de statuten opnieuw ter inzage bij de Kamer van Koophandel worden gelegd. Een aandeelhoudersovereenkomst kan gewoon tussen partijen worden aangepast.
• Tekortkoming en wanprestatie. Wanneer in strijd gehandeld wordt met de statuten, is sprake van nietigheid of vernietigbaarheid van de handeling. Dit betekent dat de situatie moet worden teruggedraaid, naar hoe deze was zonder dat de betreffende handeling was verricht. Bij het niet naleven van de aandeelhoudersovereenkomst is daarentegen sprake van wanprestatie. De handeling blijft bestaan, maar is vatbaar voor bijvoorbeeld een schadevergoeding. In het kader van efficiëntie kan een dusdanige oplossing de voorkeur hebben.

Conclusie

Een aandeelhoudersovereenkomst is in de huidige ondernemerspraktijk onmisbaar, maar blijft maatwerk. Daarbij is het belangrijk om statuten en de aandeelhoudersovereenkomst goed op elkaar af te stemmen. Een goede aandeelhoudersovereenkomst zorgt voor duidelijkheid tussen de aandeelhouders en voorkomt conflicten. Indien toch conflict ontstaat, biedt de aandeelhoudersovereenkomst een afdwingbare oplossing.
Staat u op het punt om toe te treden tot een aandeelhoudersovereenkomst? Of hebben u en uw medeaandeelhouders behoefte aan een aandeelhoudersovereenkomst. De specialisten van Marxman Advocaten helpen u graag!