In onze eerste blog over werknemersparticipatie hebben we stilgestaan bij participatie door middel van Stock Appreciation Rights. In deze tweede blog gaan we in op een meer klassieke vorm van werknemersparticipatie; de uitgifte van aandelen. Daarbij zijn verschillende smaken mogelijk. Zo kan worden gekozen voor normale of flexibele aandelen, voor aandelenopties of voor certificaten van aandelen. In deze blog wordt ingegaan op de uitgifte van aandelen en opties van aandelen. In de volgende blog worden de flexibele aandelen en de certificaten van aandelen besproken.
Om te kiezen tussen de verschillende opties, is het belangrijk om jezelf in elk geval de volgende vragen te stellen:
Wij denken hierin graag met je mee en in onze blogreeks zetten we alvast de verschillende werknemersparticipatiestructuren op een rijtje.
Mogelijke voordelen van aandelen(opties):
Mogelijke nadelen van aandelen(opties):
De uitgifte van gewone aandelen is een vergaande vorm van werknemersparticipatie. Werknemers krijgen als aandeelhouder namelijk een flinke lepel in de pap en het is de vraag of dit wenselijk is en past bij het doel dat met de uitgifte van aandelen wordt beoogd. Gaat het om een werknemer die je graag wilt behouden en juist een stem in de onderneming wilt geven, dan is dit een mogelijkheid om diegene te laten investeren en daadwerkelijk bij de organisatie te betrekken. Door “key” werknemers op deze wijze te betrekken bij het besluitvormingsproces, wordt de commitment vergroot en wordt er meer draagvlak gecreëerd dan bij top-down besluitvorming.
Daarnaast kan er ook worden gekozen voor het geven van aandelenopties. In dat geval worden de aandelen niet direct overgedragen, maar worden er afspraken gemaakt over het moment waarop de aandelen gekocht kunnen worden en tegen welke prijs. Werknemers bepalen vervolgens zelf of de aandelenoptie wordt uitgeoefend waardoor het investeringsrisico beperkter is.
Voor 1 januari 2023 was deze participatievorm fiscaal onaantrekkelijker waardoor hiervan in de praktijk weinig gebruik werd gemaakt. Het probleem was (met name voor scale- en start-ups) dat op het moment waarop het aandelenoptierecht uitgeoefend werd, er onvoldoende liquide middelen waren om de belasting te voldoen.
Per 1 januari 2023 is de Wet aanpassing fiscale regeling aandelenoptierechten in werking getreden. Dit heeft het aantrekkelijker gemaakt om werknemers te binden door middel van aandelenopties. Deze wetswijzing maakt het namelijk mogelijk om het moment van belastingheffing uit te stellen tot het moment waarop de aandelen verhandeld (mogen) worden, in plaats van het moment waarop de optie (om de aandelen te kopen) kan worden uitgeoefend. Dit is een belangrijk verschil en zal hieronder uitgelegd worden aan de hand van een voorbeeld.
Situatie voor 1 januari 2023
Stel dat een werknemer – in de oude situatie – op enig moment de optie krijgt om over twee jaar 500 aandelen te kopen voor een afgesproken uitoefenprijs van € 5 per aandeel. Een voorwaarde is dat de werknemer op het moment van uitoefenen nog in dienst moet zijn. Twee jaar later is dat nog steeds het geval en wil de werknemer gebruikmaken van de optie. De waarde van de aandelen is inmiddels gestegen naar € 50 per aandeel. In de oude situatie moest deze werknemer op het moment van uitoefenen de koopprijs van (500 x 50) € 2.500 betalen. En daarnaast werd op dat moment loonbelasting geheven over de resterende waarde van (500 x 45) € 22.500. Stel dat de werknemer de aandelen op dat moment nog niet mag verkopen (bijvoorbeeld vanwege een afgesproken lock-up-periode) dan kan deze werknemer de aandelenoptie mogelijk niet uitoefenen, omdat hij of zij onvoldoende geld heeft om zowel de koopprijs als de belasting te betalen. Om dit probleem tegen te gaan, is de wet op dit punt aangepast.
Situatie per 1 januari 2023
Deze wetswijziging maakt het, zoals gezegd, mogelijk om het belastingheffingsmoment uit te stellen. Dit geldt overigens voor werknemers van alle ondernemingen en niet enkel voor scale- of startups. Om de hoogte van de belasting te bepalen, wordt gekeken naar de waarde van het aandeel op het moment dat er belasting betaald moet worden. Stel dat de waarde van het aandeel is gestegen vanaf het uitoefenmoment en het moment waarop het aandeel verhandeld mag worden, dan moet er dus meer belasting worden betaald. Om dit te voorkomen, kan de werknemer in kwestie er ook voor kiezen om de belasting direct bij het uitoefenen van de optie te betalen (de zogenoemde keuzeregeling).
Andersom is het mogelijk om een korting toe te passen als er sprake is van een waardedaling van de aandelen in de periode tussen het uitoefenmoment en het tijdstip waarop de belasting wordt geheven.
Wij verzorgen regelmatig presentaties over de verschillende vormen van werknemersparticipaties waarbij we jou helpen om als ondernemer een passende keuze te maken. Vervolgens staan we voor je klaar om het participatieplan te implementeren in jouw organisatie. Als je hier meer informatie over wilt ontvangen, neem dan contact op met ons Team Arbeidsrecht.
Lees deel 3 van deze blogreeks hier.